Tja, ik heb al een paar dingen over de San Andreas breuk gezegd, maar dit hoofdstuk toch nog even om alles duidelijk te maken. De San Andreas breuk veroorzaakt jaarlijks tientallen kleinen aardbevinkjes. Bij de San Andreas breuk liggen er 2 platen langs elkaar die in verschillende richtingen schuiven. Vanuit de lucht ziet de breuk er uitzoals u hiernaast kunt zien.het valt natuurlijk op dat dat erg veel op een bergketen lijkt.
|
|
Met wat huis-tuin-en-keuken middeltjes kun je nagaan wat er bij zo’n breuklijn gebeurd. Dat kan zo:
|
Dingen die u nodig hebt:
- ongeveer 10 liter fijn en schoon zand,
- plankjes (2 van ca. 5x60cm, 2 van 20x60cm en 4 van 5x(20+plankdikte)
- spijkers (vooral niet te veel)
- waspoeder (ook vooral niet te veel)
- eventueel iets dat kan draaien (grote bout en moer, lijmklem of zoiets dergelijks)
|
Als eerste moet u 2 platen hebben die langs elkaar kunnen schuiven. Daarvoor moet je twee halve bakken maken van de plankjes. Zoals u hierboven ziet. Die bakken stellen eigenlijk de twee platen aan beide kanten van de San Andreas breuk voor. En u voelt ‘m denk ik al een beetje op uw klompen aan, of niet dan? Je kan ze op een soort rails leggen, want dan kunnen ze alleen maar langs elkaar bewegen, maar dat hoeft niet. U kunt ook zelf nog een soort constructie verzinnen met bijvoorbeeld de lijmklemmen of de bouten om ervoor te zorgen dat je meer controle hebt over wat je doet. Maar dat is niet echt nodig hoor. Hierboven staat een professionele bak afgebeeld.
|
Nu moet de bak gevuld worden met het zand. U kunt het zand natuurlijk gewoon in de bak gieten, maar dat geeft een minder mooi effect. U kunt beter een plastic bekertje kapotprikken aan de onderkant. Daar kun je dan zand in gieten, wat dan mooi gelijk verdeeld wordt. Daarna kunt u met een liniaal bijvoorbeeld het mooi glad strijken. Het is gemakkelijk om een lamp schuin op uw experiment te laten schijnen, omdat u dan alles beter kunt zien. U kunt het waspoeder gebruiken om horizontale lijnen over de twee bakken heen te leggen. Dan kunt u de resultaten nog beter bekijken. Nu is de bak klaar.
|
Nu kunt u de twee bakken hééééééééééél langzaam langs elkaar gaan schuiven(maar een paar mm). Nu ziet u dat er heel langzaam een beetje spanningen komen die zich na een poosje als bevingkje voordoen. Dit is eigenlijk ook wat er gebeurd langs de San Andreas breuk, maar dan in het klein.
Als u een klein eindje hebt bewogen ziet u dat er duidelijke lijnen en heuveltjes ontstaan, vergelijk maar eens met het plaatje van de San Andreas breuk, maar dan vanuit de lucht gezien. U ziet dat daar duidelijk overeenkomsten zijn! Natuurlijk zijn er verschillen, bij de echte breuk zijn er bijvoorbeeld allemaal dalen door regen, dat ziet u hier natuurlijk niet. Maar dat is logisch.
|